Đến Vùng Bão Lốc

Từ Garden City lên Wichita chừng 4g lái xe, mà GreensBurg nằm ở giữa hai thành phố này. Dọc hai ven đường từng cánh đồng lúa mì đã chín rập rờn theo gió, thỉnh thoảng có những khu ngập nước, quang cảnh y như miền Tây của VN vào mùa nước nổi. Xe đang chạy với vận tốc 65 mile, bỗng trên đường có nhiều cone màu cam và bảng giảm tốc độ, tôi nghi là đã đến vùng bị bão lốc trước đây vài tháng.Tôi ít khi nghi, mà hễ đã nghi là đúng chóc. Cây cối, nhà cửa hai bên đường bị vặt trụi, những xe sửa đường, xe cần cẩu và xe xúc loại lớn đang làm công việc dọn dẹp các cao ốc và nhà ở một cách tất bật. Thành phố Greensburg nổi tiếng vì một cái giếng đào bằng tay lớn nhất thế giới -Chỉ đào với xẻng cuốc, ròng rọc và những thùng barrel mà thôi- Chứ không có sự trợ giúp của máy móc gì cả.Cách đây gần 10 năm, tôi có ghé nơi đây. Trên cùng là một bồn nước thật lớn, dưới chân nó là một căn nhà trệt làm chỗ bán vé và shop bán đồ lưu niệm, có cầu thang bằng sắt uốn lượn xuống sát mặt nước. Giếng sâu tới 109 feet và đường kính rộng 32 feet.Tại sao người ta đào cái giếng quá lớn như thế làm chi?Hồi cuối Thế kỷ 19, ở vùng này có hai công ty xe lửa cạnh tranh nhau rất khốc liệt là Santa Fe và Rock Island, hãng nào kiếm ra nước nhiều thì sẽ thắng. Xe lửa với nồi súp-de tiêu thụ rất nhiều nước mà vùng này lại ít sông. Hãng Santa Fe đào giếng này ròng rã ba năm trời, ngoài sự cung cấp đủ nước cho công ty, nó còn có khả năng cấp nước cho toàn thành phố này mãi đến 50 năm sau mới biến thành một Museum.Cũng trong khuôn viên Viện Bảo Tàng này, còn có một thiên thạch nặng nhất thế giới (Pallasite Meteorite) được tìm thấy hồi năm 1949, nó nặng đến 1,000 pounds.Không hiểu tại sao mà vùng sa mạc và bình nguyên của Mỹ lại hứng nhiều thiên thạch đến như thế, rải rác trong mấy tiểu bang bình nguyên này, người ta đã tìm thấy hàng ngàn thiên thạch.Khi còn bay ngoài không gian vô tận, chúng là những khối đá rất lớn mà cấu tạo bởi phần lớn là kim loại, khi lao vào vùng khí quyển của trái đất với tốc độ kinh hồn, đã bị lực ma sát nên cháy đỏ và hao mòn đi rất nhiều, chứ nếu nó còn giữ nguyên khối lượng, thì có lẽ sẽ tạo nên một tiếng nổ rung chuyển địa cầu và tạo nên một hố rất sâu hàng mấy cây số. Người ta e rằng sẽ có một ngày nào đó, có một vẩn thạch quá lớn sẽ làm vỡ tan trái đất mà chúng ta đang sống.Nghe thấy hơi sợ.Thế mà bây giờ cái Viện Bảo Tàng đó đã biến mất khi cơn lốc thổi ngang đây vào ngày 04-05-07.Thông thường tornado có hình dáng như một cái phễu (cái quặng) đường kính khoảng 75m di chuyển với tốc độ 175km/g, chừng 8km rồi tan biến, nhưng cũng có những cơn lốc gió mạnh lên đến 480km/g, rộng đến 1km6 kéo rê đến 100km mới tan.Khi lốc xảy ra trên ruộng đồng thì có khi người ta kêu là Twister, nhưng nếu xảy ra ngoài biển thì lại gọi là waterspout, người dân quê VN thì thường gọi là vòi rồng, nó hút nước sông hoặc nước biển lên cả cột lớn, có khi đường kính cả dặm, có khi mỏng manh như một sợi dây thừng vắt vẻo giữa bầu trời. Ở vùng Rạch Giá người ta còn thấy hiện tượng sau cơn lốc, mái nhà bay hết ra ruộng, và trên sân cá nhảy lom xom vì bị hốt từ mãi nơi xa mà ném lên sân nhà.Khi cơn lốc tới gần, nó rầm rầm như đoàn tàu hoả đang đi tới, có khi lại như tiếng thác đổ cộng với tiếng gió rít ú u như thổi về từ địa ngục.Nếu về buổi chiều mà ta đứng giữa cơn lốc và mặt trời, thì nó có màu xám bạc; nhưng nếu ta đứng nhìn mà mặt trời đằng sau nó thì sẽ thấy cái phễu khổng lồ màu đen thẫm coi rất kỳ quái và ghê rợn như khi còn nhỏ mà nghe chuyện yêu tinh hoá ra cơn lốc đi bắt gái đẹp vậy.Năm 1925, một cơn lốc tàn phá ba tiểu bang Missouri, Illinois và Indiana đã làm gần 700 người chết, nhưng cơn lốc nhiều nạn nhân nhất là vào năm 1989 tại Bangladesh làm cho 1,300 người chết và mất tích.Sức mạnh của lốc thật khủng khiếp, nó đã đem một bao bột mì ở Great Bend Kansas vất đi xa 137 Km; một cái canceled check của nhà bank đến tận Nebraska cách xa đến 490 cây số!Đã lâu lắm rồi, dân chúng làm nhà thường có tầng hầm basement, khi có thông báo trên TV hay Radio, các thành phố hay thị trấn thường có còi báo động, là dân chúng xuống tầng hầm hết nên thiệt hại nhân mạng giảm đi đáng kể.Dân chúng ở vùng này đã có kinh nghiêm về mưa đá và bão lốc rất nhiều, nhưng chúng ta là khách lữ hành, khi nhìn thấy cơn lốc lừng lững tiến về phía mình, cũng nên biết mà tránh khỏi những vùng cao, hãy lái ngay xe xuống chỗ nào trũng nhất thí dụ như đường mương bên xa lộ, tuyệt đối không chui vào núp dưới dạ cầu freeway, vì gió sẽ lòn xuống dưới chỗ nhỏ hẹp đó, rút người và xe ra mà quăng ném như một hòn sỏi bé nhỏ.Đã có một lần cả ba nạn nhân ở ba địa điểm khác nhau bị chết vì núp dưới gầm cầu xa lộ!Qua khỏi thành phố hoang tàn, lòng tôi xao xuyến, nhưng khi thấy chồi non đã nhú trên thân cây, từng đoàn xe cơ giới hoạt động rầm rập, người thợ nón nhựa, đeo belt với cưa búa trên tay đang leo thang, tôi biết chắc thành phố này sẽ hồi sinh trong một ngày rất gần.